Dawniej na klapach przypinali je powstańcy, dziś są symbolem patriotyzmu i miłości do ojczyzny. Mowa o kokardach narodowych, które nasi uczniowie pod okiem pani od plastyki – Jolanty Michalewskiej i pani kierownik świetlicy – Ewy Motylińskiej wykonywali przed Dniem Niepodległości. Niewielu wie, że zwyczaj ich noszenia kultywowany jest od prawie dwóch wieków.
Pierwszy zapis ustanawiający biało-czerwoną kokardę jako jeden z symboli narodowych, pojawił się w 1831 roku. Symbol miał być noszony przez wojsko i w ten sposób podkreślać związek z ojczyzną. Na przestrzeni lat zmieniał się kształt kokardy, w XVIII wieku materiał upinano jak tradycyjną kokardę, za czasów Księstwa Warszawskiego krążek skierowany był marszczeniem do środka. Z kolei w Królestwie Kongresowym obowiązywał wygląd owalny, naszyty na kawałek grubej skóry lub drewna.
– Pierwotnie były to kokardy, a więc kawałki wstążki zawiązane w tradycyjny sposób. Niekiedy, uwzględniając myśl, ideę, kokardami nazywano też naturalne liście, kwiaty, a nawet pęczki słomy, jeżeli noszone były jako znak politycznej czy społecznej przynależności. Nazwa ta przeszła z czasem na tzw. rozetki z wstążek albo z tłoczonej i malowanej blachy a także na inne materiały wycinane w koliste lub owalne znaczki, wyjaśniał w tekście z 1917 roku pisarz i historyk Franciszek Kamocki.
Nieco później istotą koloru kokardy narodowej zajął się Adam Chmiel. W 1919 roku pisał, że układając barwy na kokardach powinniśmy kierować się tymi samymi zasadami, co w przypadku chorągwi. Jeśli są w niej dwa kolory to ten, który znajduje się wyżej, występuje w kokardzie podwójnie. Zgodnie z tą prawidłowością, polska ozdoba powinna więc mieć biały, otoczony czerwienią środek i białą obwódkę.
Podobny pogląd wyrażono w Encyklopedii Gutenberga z 1931 roku. Wówczas dopuszczono dwa rodzaje kokard – z białym środkiem, czerwonym kołem i białym otokiem oraz białym środkiem i czerwonym otokiem. Tłumaczono, że biała barwa jako kolor polskiego orła, jest ważniejsza, dlatego została umieszczona w środku. W dawnych czasach często pomijano te zalecenia i powszechne stało się noszenie ozdób o odwróconej kolejności (na zdjęciu powyżej).
Przez wielu kokarda mylona jest z kotylionami, umownymi ozdobami rozdawanymi uczestnikom balu czy imprezy. Kotyliony mają bardziej rozbudowaną formę, w ich sercu można zamieścić dodatkowy wpis lub ilustrację. Zazwyczaj służą oznaczeniu statusu społecznego lub stanu cywilnego gości. Są nimi też honorowani zwycięzcy zawodów sportowych.
Dzisiaj kokardy noszone są przez Polaków podczas świąt państwowych na znak historycznej pamięci. Od 9 kwietnia 2014 roku obowiązkowo przypinają je przedstawiciele polskich sił zbrojnych. Zgodnie z zarządzeniem Ministra Obrony Narodowej kokardy mają być wpinane w lewą klapę munduru lub ubioru cywilnego.
/radiogdansk.pl/
